Xin gửi lời chào lời chúc sức khỏe chân thành nhất với mọi thứ bạn, các người yêu thích về âm thanh. Do cũng có cùng sở thích là nghiên cứu đồ âm thanh nên trong bài viết này mình có viết bài giới thiệu về sơ lược về loa bằng kiến thức hạn chế của minh. rất hi vọng bài viết có thể tích trữ thêm nhiều kinh nghiệm & có ích cho một số bạn đọc
CƠ BẢN VỀ CỦ LOA ĐIỆN
ĐỘNG
1 giới thiệu
:
Chào
một số bạn: trong dàn loa nghe
nhìn có thể loa & mic là bộ phận kém phát triển . ra đời
từ hơn 100 năm qua thật sự nó chẳng có thay mới gì đang kể. Nó gần như là 1
huyền thoại, mọi người nói về nó cực nhiều nhưng kết quả thường hay rất mông
lung.
Loa có thực sự khó đến vậy không? Đáp án của
mình là nó gồm nhiều cái rất đơn giản , nhưng vì quá nhiều nên thực sự tìm ra
Đáp án cho nó thật sự là rất quá khó.
Trên
thế giới những doanh nghiệp thật sự có khả năng thiết kế ra nó rất ít( thiết kế
chứ không phải sản xuất ứng dụng). đa số một số cty này nằm ở một số nước Bắc Âu
nơi mà ngành khoa học xuất hiện nhiều điều kiện để phát triển như Scanpeak,
Seas. những ngành khoa học để phát triển 1 củ
loa theo mình ít nhất
là 3 ngành gồm : Điện từ trường; âm học; cơ học vật liệu. và cả tâm lý học nữa(
nếu có điều kiện mình sẽ nói rõ hơn).
Loa quả thật vô cùng tệ, Chắc ít có bộ phận nào có khả
năng tệ hơn nó được lý do gì vậy.
Củ
loa hay được xem là
Transducer (bộ chuyển đổi năng lượng).
Nó
chuyển từ nguồn tín hiệu điện (từ máy khuếch đại) thành chuyển động cơ (cuộn dây
động voice coil) sau đó thông 1 màng bức xạ (màng loa cone) thay đổi áp suất không khí làm nên
âm thanh. một số bộ phận
tệ về hiệu suất như bình acqui (Điện↔Hoá) hay tấm Pin mặt trời (Quang↔Điện) cũng
tốt hơn nó gấp nhiều lần vì nó phải qua trung gian là cơ học (Điện-Cơ-Âm).
Giả
dụ một cái loa có độ nhạy là 95dB( hiệu suất rất cao đó),
gửi vào đó 100W điện ta thu được khoảng 3W âm
thanh, 97W còn lại chỉ nhằm để nhún nhảy màng
loa và đốt cuộn
chuyển động thôi, quá hao phí.! đa số những loa có hiệu suất khoảng 1 % thôi đó
các bạn.
Với 1 thiết bị có cấu tạo kém cỏi như vậy nhưng chúng ta buộc phải sử dụng vì Lúc này chưa ai nghĩ ra cách nào tuyệt hơn cả, chắc cần phải 50 năm nữa, có thể thời điểm đó ta có cách nào đó thay mới trực tiếp áp suất không khí từ điện mà không cần phải hệ cơ học nào hết.
Với 1 thiết bị có cấu tạo kém cỏi như vậy nhưng chúng ta buộc phải sử dụng vì Lúc này chưa ai nghĩ ra cách nào tuyệt hơn cả, chắc cần phải 50 năm nữa, có thể thời điểm đó ta có cách nào đó thay mới trực tiếp áp suất không khí từ điện mà không cần phải hệ cơ học nào hết.
xem thêm âm thanh thông báo tại đây http://amthanhphonghop.com/giai-phap-am-thanh/giai-phap-am-thanh-nhieu-khu-vuc-thong-bao-tu-xa
nghe
chán quá ! không muốn nghiên cứu về nó nữa! Nhưng có lẽ vì tình yêu âm nhạc (ai
mà không yêu nó chứ) mà một số kỹ sư vẫn miệt mài nghiên cứu & cho ra những
sản phẩm lấy hết hồn vía chúng ta chỉ từ một % bé tý đó. bảo đảm 100% một số kỹ
sư thiết kế
loa mê nhạc thích
lắm. Họ sử dụng khoa học phục vụ cho nghệ thuật, tôi xem họ như thánh sống vậy
rất đáng quí trọng. Hiểu thêm một chút về loa tôi biết có giúp chút gì cho việc nghe nhạc
không, hay có thể Diy một cái loa cho riêng mình không? Nhưng vì tài liệu
về loa ở Việt Nam quá ít và cả ngàn câu hỏi trên
forum nên rất hi vọng bài viết này sẽ gíup 1 ít cho một số bạn. loa âm trần toa pc 658r không thuộc về một số chuyên gia nó là của
tất cả mọi người yêu âm nhạc, tôi nghĩ là vậy.
2. Cấu tạo củ loa:
.jpg)
2.Chức năng
của các thành phần:
a. Frame (Khung sườn
loa):
sử
dụng để gắn những thành phần, loại cao cấp thì bằng nhôm đúc, thường thì bằng
sắt dập đôi khi còn được làm bằng nhựa. riêng đối với các loa
bổng & 1 số loa
trung khung sườn thường kín (bít luôn đằng sau) khung sườn cũng là chổ cho các
hãng thi thố điểm mạnh , như loa bổng của B&W khung sườn phía sau làm
bằng thủy tinh có hình dạng vỏ ốc giúp triệt tiêu hoàn toàn âm
thanh từ phía sau
màng loa. Khung sườn loa cho biết loa đó cao cấp cỡ nào còn về âm
thanh không tác động
nhiều lắm chỉ mong nó đừng có bề mặt quá lớn gây phản xạ trực tiếp lại màng
loa.
b. Surround, edge (viền nhún):
những
loa ngày xưa thì hay cùng chất liệu giấy ép
với phần màng loa hoặc vải (xếp gấp lại) với loại này thì viền khá cứng &
tác động trực tiếp theo thông số kỹ thuật của loa, dòng viền này nếu bị móp
nên dán lại, không được cắt ra làm lại bằng viền cao su mút thông dụng. lúc này
khuynh hướng thiết kế viền nhún càng mềm dẻo & bền là được, với dòng này
chẳng may bị mục hay rách bạn có thể thay mới mà không ảnh hưởng nhiều đến chất
lượng (do độ cứng không đáng kể). Viền loa không phát ra âm thanh nó chỉ có tác dụng giữ kín hơi và độ mềm
dẻo. Tuy Nhiên nếu thay thế không đúng loại âm
thanh sẽ rất không
giống nhau . Nhìn vào viền loa toa sc 630 trường hợp có kinh nghiệm bạn có khả năng
nhận biết loa âm
thanh như thế nào sử
dụng vào việc gì Giả sử như viền gân vải có thể sử dụng loa trầm hoặc trung
trầm, viền mút mềm đa phần dùng làm loa
trầm, viền cao su dày nên chỉ sử dụng cho Sub điện.
c. Spider, Damper (màng nhện):
Là
thành phần cực kỳ cần thiết và lao động nặng nhọc nhất trong củ
loa, khi đưa nguồn tín hiệu điện vào,loa đi lại nhưng phải luôn quay về vị trí cân bằng để
thực hiện cho một số tín hiệu theo sau. Nó hoạt động như 1 cái lò xo, độ cứng
của nó tuỳ vào ý đồ nhà thiết kế, ngoài ra nó còn giúp cho cuộn dây hoạt động
đúng tâm. Độ động của củ
loa phụ thuộc rất lớn
vào độ nảy của màng nhện(lò xo) này. Màng nhện cấu tạo với hình dạng( những nếp
gấp) không giống nhau , vật liệu khác nhau sẽ cho âm thanh khác nhau . Việc sản
xuất màng nhện tương tự như luyện thép, phải sử lý keo và thời gian hấp nhiệt để
đạt được độ cứng độ dẻo ước muốn . Loa nếu sử dụng quá lâu, sức mạnh quá lớn sẽ làm
lão hoá (mỏi) màng nhện khiến âm thanh không còn rõ nét và ầm ì . Màng nhện
quyết định chất lượng củ
loa về độ bền âm thanh theo thời gian . Màng nhện bị hưu sẽ là 1
tai hoạ nếu bạn không thể tìm được đúng loại. những loa cao
cấp nhu cầu phải có
thời điểm chạy rà chính là một phần luyện cho màng nhện được làm việc tối
ưu.
Magnet
(nam châm):
thường
có 3 loại Alnocol, Ferrite, neodymium:
Alnicol: là vật liệu dùng trong các loa ngày xưa (1940-1965), Đây là loại có từ trường rất mạnh lúc này ít còn được sử dụng do rất mắc, loại này tuy tốt tuy nhiên nếu hoạt động thường xuyên ở sức mạnh cao sẽ dẫn tới sự truyền nhiệt độ từ cuộn dây vào nam châm làm cho nó giảm lực & không tự hồi phục, loại ferrite khi nguội lại có khả năng tự phục hồi từ trường.
Alnicol: là vật liệu dùng trong các loa ngày xưa (1940-1965), Đây là loại có từ trường rất mạnh lúc này ít còn được sử dụng do rất mắc, loại này tuy tốt tuy nhiên nếu hoạt động thường xuyên ở sức mạnh cao sẽ dẫn tới sự truyền nhiệt độ từ cuộn dây vào nam châm làm cho nó giảm lực & không tự hồi phục, loại ferrite khi nguội lại có khả năng tự phục hồi từ trường.
Để
vòng dây hoạt động tối ưu nó cần được đặt trong một miền từ trường cao, miền này
chính là khe từ nhỏ hẹp chỉ vài mm. Để gom thông lượng từ trường tại đây mọi
người sử dụng các miếng sắt dẫn từ. kết hợp với nam châm gọi chung là từ
mạch.
Cấu
tạo mạch từ (gồm nam châm & một số miếng sắt dẫn từ) của nam châm alnicol
(thường là mạch nội từ) tốt về âm thanh hơn nếu so với cấu trúc mạch từ ferrite do
có ít khoảng trống trong mạch khi hệ dao động ít gây ra tạp âm.
Ferrtie:
có lực từ yếu hơn alnicol ( cùng khối lượng)là loại dùng phổ biến nhất nó rẻ
& khó bị khử từ thời điểm hoạt động ở sức mạnh cao. Thường mạch từ của
Ferrite là loại ngoại từ.
Neodymium: Là sự kết hợp các ưu điểm của 2 loại trên, từ mạnh & khó bị khử từ. không chỉ do nhỏ nó còn được dùng trong một số loa xe hơi, micro v.v. thời gian này do giá thành đã giảm khá nhiều một số hãngloa danh tiếng cũng đã sản xuất cực nhiều loa sử dụng vật liệu này.
Vật liệu từ không ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh, nam châm ferrite cũng cho lực từ mạnh nhưng sẽ cồng kềnh, một số vật liệu từ mạnh do nhỏ gọn sẽ có được cấu trúc mạch từ tối ưu hơn cho âm thanh.
Neodymium: Là sự kết hợp các ưu điểm của 2 loại trên, từ mạnh & khó bị khử từ. không chỉ do nhỏ nó còn được dùng trong một số loa xe hơi, micro v.v. thời gian này do giá thành đã giảm khá nhiều một số hãngloa danh tiếng cũng đã sản xuất cực nhiều loa sử dụng vật liệu này.
Vật liệu từ không ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh, nam châm ferrite cũng cho lực từ mạnh nhưng sẽ cồng kềnh, một số vật liệu từ mạnh do nhỏ gọn sẽ có được cấu trúc mạch từ tối ưu hơn cho âm thanh.
Nam
châm là loại vật liệu nhất là nó có thể bị khử từ khi nhiệt độ quá cao, nếu bị
làm rớt cấu trúc của nó cũng thay mới , nó không như cục sắt bình thường thì
đâu.
Nếu
cần dùng âm thanh công
suất lớn (loa sân
khấu), bạn phải chọn lựa củ
loa có vòng ổn định
từ (bằng nhôm hay đồng) trên Top plate hoặc miếng chụp trên pole Piece. Nó có
vai trò giảm bớt dòng điện xoáy đảm bảo loa hoạt
động thường xuyên ở
sức mạnh cao.
Cuộn
dây động (Voice coil):
Cấu
tạo bao gồm lõi (bobin) là ống hình trụ dùng quấn dây lên đó, nó được đặt trong
khe hở từ, một số loa cao
cấp khe từ này rất
khít với cuộn dây động vì dưới đây là nơi tập trung năng lượng từ. từ khe càng
nhỏ mật độ từ càng lớn. các loa thường thì để cho an toàn khe từ có khả năng rộng hơn
đôi chút tuỳ vào chất lượng cao .
lõi
quấn dây cần chế tạo bằng chất liệu không từ tính, phải thật nhẹ, phải cứng chắc
& phải chịu được nhiệt độ cao đôi khi có thể tới 250 độ C. Hiện nay đa số sử
dụng Nhôm làm lõi vì nó có sức mạnh chịu đựng cao và rẻ tiền, loại nữa là giấy
cũng rất tốt nhưng sức mạnh
kém hơn. Loại cao
cấp thì có Nomex. Cuộn dây làm bằng vật liệu khác nhau sẽ cho thông số củ loa khác nhau , còn về
mặt âm
thanh chỉ trừ loại
bằng Nhôm tuy có sức mạnh cao nhưng âm thanh thì có đôi chút vấn đề, do tần số
cộng hưởng của vật liệu này nằm trong ngưỡng nghe.
Dây
quấn:
loại
thông dụng là dây tròn, không chỉ vậy còn có dây vuông & dây bầu dục. bởi độ
trống của loại dây tròn tương đối lớn việc này củng cố khối lượng, những loại
kia thì tối ưu hơn. đối với loa dưới đây là điều cần thiết . Vấn đề sử dụng
dây vuông chỉ là thời điểm , bởi nó giảm bớt đến hơn 20%. Trong thời buổi cái gì
cũng đắt đỏ trước sau gì các cục chiết áp cũng cần phải dùng dây vuông thôi.
Dây
quấn thông dụng nhất là đồng, bằng nhôm phủ đồng bên ngoài , loại bằng nhôm thì
có khối luợng nhẹ nhưng khó hàn & điện trở riêng cũng cao hơn đồng, loại
bằng bạc thì quá tốt rồi nhưng cũng khó gắn kết & mắc nữa.
Thành
phần keo trong cuộn dây động là quan trọng nhất, keo cũng phải nhẹ, phải chịu
nhiệt độ cao phải chắc nữa. đa số keo trong Đây là loại đặc dụng khó kiếm ở Việt
Nam.
Cuộn dây động làm việc theo 2 dạng thông dụng nhất: loại có cuộn dây lú ra ngoài ( Overhung Voice Coil) và loại nằm hoàn toàn trong khe từ ( Underhung Voice Coil):
Cuộn dây động làm việc theo 2 dạng thông dụng nhất: loại có cuộn dây lú ra ngoài ( Overhung Voice Coil) và loại nằm hoàn toàn trong khe từ ( Underhung Voice Coil):
hầu
hết các loa dùng kiểu cuộn dây nằm tràn ra ngoài
(overhung voice coil) do nó giảm được cực nhiều nhiệt năng dẫn đến tăng công
suất . Loại nằm hoàn toàn trong khe từ được dùng trong các loa công suất
trung bình nhưng độ
trung thực rất cao đặc tính kiểm soát rất tốt & tuyến tính trong giới hạn
công suất . Nhìn sơ qua các bạn đã thấy sự mắc tiền của nó, ngoài vật liệu còn
nhiều hơn các tính chất của vật liệu cũng yêu cầu rất khắt khe. Nó phải mắc gấp
3,4 lần loại bình thường thì . Kỹ thuật này thường sử dụng trong một số loa bổng & các loa dòng Ultra Hiend.
Ngoài
ra còn có loại voice coil dạng kéo đẩy với 2 miếng sắt dẫn, nhằm triệt tiêu độ
méo,
loại có 2 cuộn dây riêng biệt sử dụng cho loa Sub Stereo.
loại có 2 cuộn dây riêng biệt sử dụng cho loa Sub Stereo.
Số
lớp dây quấn thông thường là 2 hoặc 4, số tầng này dựa vào ý đồ chỉ số kỹ thuật
mà ông kỹ sư mong muốn , dây lớn dây nhỏ cũng vậy. Không nên mở rộng khe từ để
làm dây to, hay quấn đa lớp hơn, vì khối lượng của voice coil phải tương ứng với
mật độ từ trong khe. Khi cuộn dây to hay nhiều lớp khối lượng lớn mà năng lượng
từ không đủ sẽ dẫn đến giảm hiệu suất, bởi vậy âm thanh sẽ bé hơn đặc biệt ở dãi tần cao, gây lầm
lẫn là tăng
âm trầm.Do hiệu suất
giảm nên cuộn dây sẽ nóng lên không tốt cho loa & cả máy khuếch đại.
Cuộn
dây bị cháy có thể quấn lại được, chất lượng tuỳ thuộc vào độ tinh xảo tay nghề
( cái này thì Việt Nam mình rất khéo), chỉ cần sử dụng đúng keo chất lượng cao
thì có thể nói là đảm bảo , vì hầu hết những công đoạn ráp loa đều làm bằng tay cả.
tiện
đây nói thêm về râu loa ( tisel wire), việc hàn dây này phải nhanh
& chính xác thời gian lớn nhất là 3 giây cho một mối hàn (càng nhanh càng
tốt), đặc biệt dây nối từ cuộn dây động tới râu. lý do để lâu dây đồng sẽ cháy
giòn khi hoạt động bị gãy thì rất mong muốn . các bạn diy loa nếu gắn socket thì
không sao, nếu hàn trực tiếp lên đó cũng lưu ý điều này .
Màng loa (cone paper) :
Màng loa (cone paper) :
cần
phải hình dung khi chưa gắn màng
loa vào bạn đưa tín
hiệu nhạc vào, loa nhún nhảy như là động cơ bình thường, nó sẽ không phát ra âm
thanh. Muốn có âm
thanh bạn cần phải
thay mới áp suất không khí bằng cách gắn vào đó 1 màng loa dưới đây là cái duy
nhất phát ra âm thanh mà chúng ta có thể nghe được, các phần trước đó được hiểu
như bộ lái điều khiển bằng nguồn tín hiệu điện. Nói nôm na sự truyền động từ
cuộn dây giống như cái dùi của 1 anh đánh trống và anh này được điều khiển bằng
nguồn tín hiệu điện vậy thôi. Vậy thì màng trống( màng loa) bằng vật liệu nào sẽ
cho ra âm thanh kiểu đó, trống da nghe khác trống nilon chứ. Để tạo 1 củ
loa khi chưa có
màng loa những chương trình máy vi tính thời điểm này
dễ dàng thực hiện được bằng phương pháp dịch ngược một số thông số nhu cầu . Lý
thuyết thiết kế ở dưới đây là điện ,từ và cơ học.
có
thể bạn nghe ở đâu đó loa này có âm
thanh là trung thực ,
là chính xác. việc này làm tôi nhớ lại 1 Bác nào đó trên diễn đàn hình như là
Bác Via @ không có cái loa nào nghe đảm bảo hơn cây ghita 200 ngàn của tui, và
bản thân tôi cũng thấy vậy. Cứ nghĩ tới cái dùi đánh vào cái trống làm tôi rất
nản vì màng loa bây giờ là một nhạc cụ rồi.
Để
làm được một nhạc cụ cần thiết nhất là nó phải nghe thấy hay (cái này có trời
mới biết sao nó hay) Giả sử như có cây violon của ông nào đó bên Ý hay nhất thế
gian ai cũng đồng ý và một số cây Violon khác muốn vượt ngôi thì cứ tới đó mà
thi thố. Mỗi 1 nhạc cụ đã có tuổi thọ hàng trăm năm, tiến trình đó các nghệ nhân
các bước hoàn thành nó & tới giờ cũng vậy, làm nhạc cụ hay không phải là
chuyện dễ dàng gì.
các
bạn nói làm sao loa là 1 nhạc cụ được chứ nó là một bộ phận điện
tử rõ ràng mà, nếu màng
loa có khối lương
bằng không( là không có khả năng ) khi đó nó sẽ không còn có khối lương riêng
không có tần số riêng cũng như không có âm sắc thời điểm đó nguồn tín hiệu như
thế nào nó sẽ phát y như vậy, tiếc là không như vậy, đừng khóc cho tôi(loa)
Achentina.
Nghĩa
là âm thanh phát ra từ loa sẽ không còn trung thực (trừ
loa ghita điện cái này có thời điểm nói sau nhe một số Bác), việc một loa có khả năng tái tạo chính xác mọi nhạc cụ
càng ngày càng không thể . & cũng không có một cái loa nào trên thế giới
được lựa chọn để tham chiếu cả, bởi vì không có chuẩn nên điểm cuối cùng tất cả
được để ở trên đôi tai vàng dành cho bạn , bạn nghe thấy hay tức là nó hay khỏi
bàn.
Màng loa là cái quyết định loa bạn chắc chắn sẽ nghe hay như nào . Là phần
quan trọng nhất là phần mà mọi người yêu hay ghét
loa này và loa khác,
là cái mà bạn không thấy chút tình cảm nào với 1 cặp loa 20.000USD, trong lúc
lại ngây ngất với cặp loa rẽ hơn các 10 lần. miễn sao là là bạn biết chân thực
với chính mình bạn sẽ có những lựa chọn đúng đắn, tiền là của mình nghe ca nhạc
cũng là mình mà.
Giá
tiền của một cặp
loa không nói lên giá
trị của nó đối đến các bạn , thước đo giá trị cho nó chính là thời điểm bạn dành
nghe nó hót.
Bạn có
một cặp
loa 10tr đã nghe
1 năm rồi, 1 ngày bạn nghe cỡ 30p, một tay chơi ghé qua loa này là hifi thôi
trường hợp có tiền nên đầu tư mua loa ABC hay gì đó còn thường hay gọi là loa Hi
end, giá 30tr, bạn đi mua về thật háo hức thời điểm đầu một ngày nghe 4,5 tiếng,
sau đó không hiểu vì sao thời điểm bạn dành cho nó càng ngày ít đi, và ít hơn
nhiều so với cặp loa cũ, có khả năng cặp
loa bạn vừa bán đi có
thể là cặp loa hay nhất đối đến bạn , & chỉ mình bạn mới hiểu thôi. không
nên nghe ai hết hãy nghe bằng chính mình, đừng mua cần phải tặng cho bản thân
mình thứ mình mong muốn nhất. Chia sẽ niềm vui với những bạn đã có 1 cặp loa đúng ý mình, bạn thật hạnh
phúc.
Đăng nhận xét